یغمای کودکی
پژوهشی در باب شناخت، پیش‌گیری و کنترل پدیده زباله گردی کودکان در تهران
Research on Cognitive
Prevention and control of Child Scavenging phenomenon in Tehran
ناشر: انجمن حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان / سال انتشار: 1398
کودکان از جمله اقلیت‌هایی هستند که همواره به مراقبت نیاز دارند و در صورت آسیب دیدن این گروه، رفع عوارض آن بسیار پیچیده و مشکل خواهد بود و در بلندمدت جامعه را درگیر خواهد کرد. در میان آسیب‌های حوزە کودکان، زباله‌گردی به مثابه آسیب‌زاترین و آلوده‌ترین نوع کار کودک و در منافات با کرامت انسانی شناخته شده است.
بازیافت زباله در کشور ما صنعتی سودآور است، اما متأسفانه عوامل متعددی ازجمله تفکیک نشدن زباله در مبدأ، نبود امکانات و مکانیسم‌های استاندارد جمع‌آوری و تفکیک زباله و همچنین ضعف آموزش، موجب شده است تا در این صنعت، از انسان‌ها به عنوان ابزار جمع‌آوری و تفکیک زباله استفاده شود. به دلیل غیررسمی بودن صنعت زباله، در این صنعت، قانون کار و سایر استانداردهای مرسوم در مشاغل گوناگون رعایت نمی‌شود. از این رو، شاغلان در این بخش از مزایای شغلی مانند بیمه محروم‌اند و کاری بسیار پرخطر و آسیب‌زا را در ساعت‌های کاری طولانی و محیطی بیش از حد آلوده انجام می‌دهند. این عوامل و عوامل دیگری سبب شده است تا نیروی انسانی شاغل در صنعت زباله اغلب مهاجران و کودکان باشند.
کودک زباله‌گرد مانند شبحی است که با لباس و صورت آلوده استثمار شده و دیده نمی‌شود یافته‌های این پژوهش نشان داد که سود سرشار چهارصدمیلیاردی پسماند خشک در سال به جیب شهرداری‌ها و پیمانکاران می‌ریزد. این موضوع وقتی غم‌انگیزتر می‌شود که بدانیم هر زباله‌گرد در روز تا صد و پنجاه کیلو زباله جمع می‌کند، ولی سهم و درآمدش از این تجارت عظیم تنها هجده درصد است و کودکان زباله‌گرد تنها و تنها شش‌درصد از این تجارت سهم می‌برند و درآمد دارند. اغلب آن‌ها از هرات افغانستان به صورت غیرقانونی به ایران مهاجرت می‌کنند، اما تنگناهای اقتصادی باعث شده خانواده‌ها و کودکان ایرانی نیز به چرخه زباله‌گردی بپیوندند.
عدم وجود مطالعات جامع و هدفمند در زمینه پدیده شایع زباله‌گردی، ناشناخته ماندن این معضل و به صدا درآمدن زنگ خطر افزایش کودکان زباله‌گرد انگیزه اصلی برای شروع پژوهشی با موضوع زباله‌گردی کودکان بود که با هدف شناخت پدیدە زباله‌گردی، بررسی عوامل بسترساز و کاهش آسیب‌های آن برای کودکان زباله‌گرد انجام شد این پژوهش با عنوان «یغمای کودکی» به سرپرستی کامیل احمدی و با همکاری، حمایت مالی و سفارش «انجمن حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان» در سال 1398 منتشر شد تا زوایای آشکار و پنهان پدیده زباله‌گردی کودکان را در 22 منطقه تهران برای نخستین بار واکاوی و مورد تحقیق قرار دهد با امید به اینکه نتایج آن موردتوجه سازمان‌های دولتی همچون شهرداری‌ها، سازمان‌های مردم‌نهاد و متولیان دفاع از حقوق کودک قرار گیرد.
مقالات مرتبط:
ردپای استثمار در جهان کودکی، پژوهشی جامع در خصوص اشکال، علل و پیامدهای کار کودکان
نقض حقوق کودک در خصوص کار کودکان در ایران
Exploitation and Exclusion A Socio-Cultural Analysis of Child Labour in Iran
Violation: Child Labour Rights in Iran – Analysis and Solutions
مصاحبه‌های تصویری:
آمارهایی تأمل‌برانگیز از زباله‌گردی در ایران
برنامه یغمای کودکی-21 خرداد 98
رسانه‌ها:
ایرنا: سودهای میلیاردی شهرداری، پیمانکاران و اربابان از دسترنج کودکان زباله‌گرد
ایسنا: وجود ۱۴ هزار «زباله‌گرد» غیررسمی در کشور/۸۹ درصد زباله‌گردان مهاجران غیرقانونی‌اند
ایسنا: سهم میلیاردی شهرداری از گردش مالی «زباله»/سود پیمانکاران از تخلفات زباله‌گردی
روزنامه شرق: رانت میلیاردی زباله ها
خبرآنلاین: فقر کودکان لابه‌لای طلای کثیف
رادیو زمانه: بهره‌کشی «مافیای زباله» از کودکانِ مهاجر
روزنامه ایران: نقش انکارناپذیر سلبریتی‌ها در بسیج افکار عمومی
صدای آمریکا: بیش از ۴ هزار کودک در تهران زباله‌گرد هستند
همشهری آنلاین: کودکی‌هایی که به یغما می‌رود!
ایلنا: نامه کامبیز دیرباز به شهردار تهران درباره کودکان زباله‌گرد
ایرنا: پاسخ «حناچی» به «دیرباز» درباره کودکان زباله گرد
ایلنا: اعتراض پریناز ایزدیار به وضعیت کودکان زباله‌گرد
خبرآنلاین: اعتراض پریناز ایزدیار به اعضای شورای شهر تهران درباره کودکان زباله گرد
پانا: آزاده صمدی: ما به دیدن رنج کودکان زباله‌گرد عادت نکرده‌ایم
آپارات: یغمای کودکی، کودکی به تاراج رفته کودکان زباله به دوش
خبرگزاری آنا: برخورد با باندهای جمع‌آوری زباله؛ ادعایی که هیچ‌وقت ثابت نشد
روزنامه جام جم: ورود کودکان به چرخه جمع‌آوری زباله
سلامت نیوز: آمارهای تلخ از زباله‌گردی کودکان
اقتصاد آنلاین: ۱۴ هزار کودک زباله‌گرد به دنبال طلای سیاه!
روزنامه تعادل: کودکان ابزار مافیای زباله‌گردی
روزنامه مردم‌سالاری: ۸۹ درصد زباله‌گردان مهاجران غیرقانونی‌اند
روزنامه مردم‌سالاری: درآمدِ پیمانکارانِ شهرداری از کودکانِ زباله‌گرد چقدر است؟
روزنامه خراسان: هشدار درباره افزایش آمار زباله گردها
میدان: پیمانکاران شهرداری چقدر از کار کودکان زباله‌گرد سود می‌برند؟
توسعه ایرانی: سهم ۲/۴ درصدی کودکان از سود ۷۶۶ میلیارد تومانی زباله‌گردی
رکنا : با یک دستور، تجارت عظیم و پرسود “زباله گردی” متوقف نمی شود
رکنا : انتقال کودکان زباله گرد به گودها و گاراژها / کودکان از چرخه زباله گردی حذف نمی شوند
دیدار نیوز : کودکی‌ام در میان زباله به یغما می‌رود
توانمندسازی حاکمیت و جامعه : قدرت نفوذ پیمانکاران و ذی‌نفعان در مدیریت پسماند خشک
رویداد 24 : سود هنگفت زباله / آیا شهرداری‌ها از حضور کودکان زباله‌گرد بی‌خبرند؟
شرق نیوز : روز جهانی کار کودک، مصاحبه با روزنامه شرق: تراژدی خاموش کودکان زباله‌گرد
روزنامه شرق : غارت کودکی در بازار 3 هزار میلیاردی زباله
آزاده صمدی: ما به دیدن رنج کودکان زباله‌گرد عادت نکرده‌ایم
ایرناپلاس : سودهای میلیاردی شهرداری، پیمانکاران و اربابان از دسترنج کودکان زباله‌گرد