در ایران اگر فرزند تازه متولد شده خانواده، پسر باشد، احتمالا یکی از مسائلی که ذهن والدین را درگیر می سازد این است که انجام ختنه را به چه زمانی موکول کنند؟ ختنه بهعنوان یکی از قدیمیترین عملهای جراحی در جهان، سنتی است که در مصر باستان ریشه داشته و با ظهور ادیان ابراهیمی به دین نیز وارد شده است. تبلیغات وسیع درباره نتایج مثبت ختنه از نظر بهداشت، سلامت و پزشکی در بسیاری نقاط جهان، راه را برای اطلاعرسانی پیامدها و عوارض منفی آن مسدود کرده است و این در حالی است که ختنه حتی ممکن است به مرگ فرد مختون نیز منجر شود. در نبود اطلاعات کامل و آگاهیبخش، این رویه بهعنوان میراثی در طول تاریخ، نسلبهنسل، منتقل میشود و والدین با تصور آماده سازی کودک برای ورود به دوره بزرگسالی، همچنان بخشی از بدن او را مثله می کنند. در کنار فقدان آگاهی خانواده ها، تجاریسازی این عمل نیز محصول رویکردهای پزشکیای است که از توصیههای سنتی و دینی و خلأهای حقوقی تغذیه می کند و در کنار همسویی و همدستی با ساختار اقتصاد سرمایهداری به استمرار و عدم شفافیت و جلوگیری از گردش آزاد اطلاعات در این زمینه دامن می زند.
ختنه پسران / مردان
فرهنگ هر کشوری آداب و رسوم و سنت های خاص خود را دارد و با توجه به عقاید و دلایلی که پشت این سنت هاست، باورمندان، خود را نسبت به انجام آن ها متعهد می دانند. ایران یکی از کشورهایی است که بسیاری از رسوم و سنن خود را بر پایه اعتقادات مذهبی بنا کرده که یکی از این سنت ها، عمل ختنه پسران / مردان است . عمل ختنه یکی از جراحی های تهاجمی شناخته می شود که در آن بخشی از پوست آلت تناسلی بریده می شود به این قسمت پیش پوست غلفه و یا ختنه گاه می گویند.
کاهش لذت جنسی، آسیب های جسمی، کودک آزاری ، خشونت علیه کودکان، آسیب های روانی، تروماهای روحی، تجاوز به حقوق کودک از جمله پیامدهایی است که در مصاحبه های انجام شده با مشارکت کنندکان در پژوهش ختنه مورد اشاره قرار گرفته اند. از آن جایی که اغلب خانواده ها ختنه پسران را در سنین کودکی (زیر 18 سال) انجام می دهند، این کار از منظر بسیاری از فعالان حقوق کودک نوعی تجاوز به حقوق کودک و تعدی به بدن او بوده و انجام این کار را محکوم می کنند. در ادامه به برخی از پیامدهای این عمل که درد جسمانی و روانی و تبعات فیزیولوژیکی بسیاری برای پسران/مردان دارد؛ اشاره می شود:
برخی از عوارض ختنه پسران/ مردان
ختنه پسران آن هم در دوران خردسالی که کودک، فاقد قدرت تصمیم گیری و اراده آزاد در خصوص بدن خود است؛ می تواند آزاردهنده و در برخی موارد غیر قابل جبران باشد .عوارض ختنه می تواند کوتاه مدت یا بلندمدت بوده و برای هر فردی متفاوت از دیگری باشد. برخی از خانواده ها این عمل را در همان بدو تولد نوزاد انجام می دهند، برخی آن را به دوران کودکی و پیش از رسیدن به سن 18 سالگی موکول می کنند و عده ای دیگر نیز موظف هستند که در دوران بزرگسالی این عمل را از سر بگذرانند. در هر صورت و در هر سنی عوارض روحی و جسمی ختنه پسران می تواند خود را به اشکال مختلفی نمایان کند. اینکه خانواده ها و سرپرستان نوزاد با توجه به باورها و اعتقادات خود این تصمیم را برای فرزندشان می گیرند امروزه مورد نکوهش و انتقاد قرار گرفته است، چرا که عمل ختنه نوعی دخالت و دستکاری در بدن کودک است و حقوق اجتماعی و “حق بر بدن” او را زیر سوال می برد.
عوارض روحی و روانی
-عوارض روحی عمل ختنه در دوران بزرگسالی هم با شدت بیشتری خود را نشان می دهند. این کار می تواند یک نوع شوک روانی برای فرد ایجاد کند. بریدن قسمتی از آلت تناسلی مردان، آن ها را با مشکلات شخصیتی مختلفی رو به رو می کند و گاه حتی به انزوای اجتماعی آن ها منجر می شود. این افراد برای مدتی (که البته زمان آن در افراد بنابه تفاوتهای فردی، متغیر است ) نسبت به برقراری رابطه جنسی با شریک خود دچار تردید و هراس می شوند و یا نگران تغییر نامطلوب ظاهر آلت خود هستند که می تواند در اعتمادبنفس و در نتیجه کیفیت رابطه جنسی آن ها تاثیرات منفی بگذارد.
-انفعال احساسی و خشونت افسارگسیخته از تأثیرات بلندمدت و رایج ختنه است که با تحقیقات صورتگرفته تأیید شده است.
- ختنه میتواند الگوی خواب کودک را به هم بزند و به جدایی کودک از دنیای اطرافش، ازجمله ایجاد اختلال در تغذیه با شیر مادر، منجر شود.
- ختنه نهتنها باعث درد شدید میشود، بلکه باعث افزایش خطر خفگی و مشکل در تنفس و تشنج نیز میشود. مطالعات پزشکی افزایش قابلتوجهی در ضربان قلب و سطح هورمون استرس خون را نشان میدهد.
- ختنه خطر ایجاد تروما در نوزادان را افزایش می دهد.
عوارض جسمی و فیزیکی
بریدگی در حساس ترین ناحیه بدن دردناک و همراه با عوارض مختلفی است. گذشته از این اگر ختنه با شرایط کاملا استریل و بهداشتی انجام نشود، می تواند عوارض جبران ناپذیر و آزاردهنده ای برای فرد در کودکی و بزرگسالی به همراه داشته باشد. مهم ترین عوارض عبارتند از:
-زخم و درد: هر فرد بسته به وضعیت جسمانی ، این درد و بهبود زخم را با شدت های مختلفی تجربه می کند.
-خونریزی: خونریزی را می توان یکی از شایع ترین عوارض ختنه پسران به شمار آورد. در صورتی که با این خونریزی به درستی مقابله نشود، مشکلات حادتری همچون انواع عفونت را در پی خواهد داشت.
-ایجاد حساسیت به داروهای بی حسی یا بیهوشی: ختنه شدن هر پسر /مردی به روش متفاوتی انجام می شود. برخی آن را در خانه انجام می دهند و عده ای در مراکز درمانی. اغلب افرادی که در خانه این کار را انجام می دهند برای ختنه از داروی بی حسی استفاده می کنند که می تواند برای آن ها خطراتی از جمله حساسیت به دارو را به دنبال داشته باشد. در مراکز درمانی نیز بایستی اطمینان حاصل کرد که بدن فرد مشکلی با داروی بیهوشی ندارد.
-امکان بروز عفونت در بخش های مختلف بدن: در صورتی که امکانات و تجهیزات ختنه استریل نبوده یا مکان انجام ختنه بهداشتی نباشد، امکان انتقال آلودگی ها به بدن فرد و گسترش عفونت در کل بدن وجود دارد.
-خارش و سوزش شدید در محل زخم آلت تناسلی که می تواند رسیدگی به کارهای روزمره را با مشکل مواجه کند و غیرقابل تحمل باشد.
-زمانی که پیش پوست از روی آلت تناسلی برداشته می شود، آسیب پذیری و ابتلای این ناحیه به انواع مشکلات از جمله حساسیت و التهاب نوک آلت افزایش پیدا می کند.
-افزایش احتمال عفونت دستگاه ادراری
-ایجاد اختلال در عملکرد جنسی : تحقیقات در این خصوص دستاوردهای متفاوت و گاه متناقضی دارد. عده ای بر این عقیده هستند که ختنه سبب افزایش میل جنسی و بهبود عملکرد آنها شده است. علیرغم این اظهارات، برداشتن قسمتی از پوست آلت تناسلی که در حساس ترین نقطه بدن قرار دارد، می تواند در کاهش میل جنسی پسران / مردان و تحریک آلت تناسلی مردانه تاثیر گذار باشد. برخی از بررسی ها حاکی از آن است که کیفیت آمیزش جنسی در مردانی که ختنه کرده اند نسبت به مردانی که این عمل را انجام نداده اند، کمتر است. این عامل به طور غیر مستقیم بر روی احساسات و میل شریک جنسی نیز تاثیر منفی دارد و در نتیجه می توان ادعا کرد، افت سطح کیفی و کمی رابطه جنسی، از عوارض ختنه پسران /مردان است.