کودکان کار

کودکان کار

در موشن گرافیک بالا می‌توانید اطلاعات مفیدی را درباره موضوع «کودک کار» بدست آورید. برای دریافت اطلاعات تکمیلی می‌توانید متن را مطالعه کنید.

کودکان کار عموماً محصول ساختار اقتصادی ـ اجتماعی ناکارآمد و ناعادلانۀ یک جامعه هستند. این کودکان تحت تأثیر فقر اقتصادی خانواده، بدسرپرستی یا بی‌سرپرستی شامل اعتیاد والدین، بیماری یا معلولیت والدین، حبس، فوت یا طلاق والدین، و مشکلات خانوادگی دیگر به‌اجبار برای تأمین معیشت و بقای خود و سرپرستان‌شان به کارهای مشقت‌بار گمارده می‌شوند. کودکان کار با ورود زودهنگام به بسترهای اجتماعی از سوی خانواده، باندها یا گروه‌های سیستماتیک استثمار و در معرض انواع بهره‌کشی‌ها و سوءاستفاده‌ها قرار می‌گیرند و متحمل خشونت‌ها و سوءرفتارهایی می‌شوند که آیندۀ آنان را تحت شعاع قرار می‌دهد.بدین‌ترتیب کودکانی که به‌عنوان سرمایه‌های اجتماعی باید آینده‌سازان جامعۀ خود باشند در اثر بی‌کفایتی مسئولان و سیاست‌های غلط اقتصادی و عدم حمایت لازم در معرض انواع آسیب‌های روانی، جسمی، و جنسی قرار می‌گیرند.

تعریف کودک کار

کودک کار در مباحث اجتماعی به کودکی اطلاق می‌شود که به‌دلیل فقر یا اعتیاد والدین و سرپرستان خود یا فقدان سرپرست خانوار و برای تأمین معاش و به‌ناچار به‌مدت طولانی و مستمر به کارهای سیاه و مشقت‌بار روی می‌آورد.دو مولفه مهم در رابطه با کودکان کار، نخست نوع کار، و سپس حداقل سن مناسب برای آن کار است.نوع کار به‌ این‌ معنی است که کودک در فعالیتی اشتغال دارد که فرایند رشد طبیعی او را دچار اختلال می‌کند و سن مناسب در کار یعنی کودک کاری را انجام دهد که، مطابق با اسناد بین‌المللی، مناسب سن او نیست و زیان‌آور محسوب می‌شود. کودکی که تحت شمول یکی از این دو مؤلفه قرار گیرد کودک کار نامیده می‌شود و کار کودک در جوامع امروزی مسئله‌ای سازمان‌یافته با دلایل و ریشه‌های پیچیده است که آن را در بخش‌ها و فرهنگ‌های مختلف به مسئله‌ای جهانی تبدیل کرده است.

گزارش و تعداد کودکان کار در ایران و جهان

کودک کار در بازار تهرانگزارش سال 2018 سازمان بین‌المللی کار نشان می‌دهد، تقریباً 218 میلیون کودک کار در جهان وجود دارند که از این میان، 150 میلیون کودک قربانی کار در کودکی هستند و تقریباً 73 میلیون نفر از آن‌ها به کارهای خطرناک و زیان‌آور مشغول‌اند. این آمار بیانگر آن است که تقریباً از هر 10 کودک در جهان 1 نفر کودکان کار است!این آمار به‌وضوح نشان می‌دهد، باوجود این‌که کشورهایی با درآمد پایین به توجه ویژه‌ای نیاز دارند، مبارزه با کار کودکان تنها با تمرکز بر کشورهای فقیر امکان‌پذیر نیست. مسئلۀ مشترک میان کشورهای فقیر با درآمد متوسط و ثروتمند همانا فقر خانواده و جامعه است. براساس یافته‌های میدانی پژوهش و همچنین آمارهای موجود، بیش‌از یک میلیون کودک کار در ایران وجود دارد، اما به‌دلیل حساسیت‌های سیاسی و ایدئولوژیکی، آمار سازمانی دقیق و متقنی در این زمینه در دست نیست. برخی آمارها حاکی از این‌اند که حدود ۲۰هزار کودک کار در تهران زندگی می‌کنند که ۴۰۰۰ تن از آنان کودکان زباله‌گردند.

زندگی بچه‌های کار

این افراد معمولاً در سه حوزۀ مختلف به کار گرفته می‌شوند:

  •  کار کارگاهی
  •  کار خیابانی
  •  زباله‌گردی

 براساس تحقیق مرکز رفاه دانشگاه علوم پزشکی در سال ۱۳۹۵، از بین کودکان کار ۴۶ درصد ایرانی و ۵۳ درصد کودکان افغانستانی بودند، اما آمار سال ۱۳۹۹ نشان می‌دهد ۶۲٫۵ درصد کودکان کار ایرانی و ۳۷٫۵ درصد کودکان مهاجر هستند.این پژوهش با محوریت اشکال گوناگون کار کودکان، ازجمله کار خیابانی و دست‌فروشی، کار در تولیدی، کار در کارواش، شاگردی در مغازه، زباله‌گردی، کار در کارگاه‌های زیرزمینی، کار خانگی، کار در منزل، کار در کوره‌پزخانه‌ها، و …، به روش نظریۀ داده‌بنیاد (GT) صورت گرفته است.در پژوهش کامیل احمدی و همکارانش علل گوناگون کار کودکان در هریک از مشاغل بررسی شده و متغیرهای جنسیت، قومیت و سن به‌طور مجزا در بیست و دو نوع کار کودک تحلیل و بررسی شده است.مخاطرات در کار کودکان یکی از موضوعات چشمگیر در پژوهش حاضر است که برحسب نوع کار و شرایط سنی و عوامل گوناگون دیگر، شدت آسیب‌های متفاوتی را موجب می‌شود.استثمار کودک کار

استثمار کودکان کار

استثمار در کار کودکان و بازار کار غیر رسمی دو مقولۀ محوری این پژوهش‌اند و شکاف توسعه، تنش و منازعات موجود در کشور افغانستان، فقر و بیکاری خانواده، بدسرپرستی و بی‌سرپرستی، و علاقه به کار جزو عوامل علّی کار کودکان در این پژوهش هستند.نکتۀ دیگر این پژوهش آن است که سعی شده است، کار کودک از نگاه تمامی کنشگران کلیدی، یعنی خودِ کودکان و والدینشان، کارفرمایان، فعالان و متخصصان حوزۀ کودکی، و مسئولان حکومتی در سازمان‌ها و ارگان‌های مرتبط با حوزۀ کار کودکان (همچون شهرداری‌ و بهزیستی و نیروی انتظامی) بررسی و مطالعه شود.

 

کودک کار در کلانشهرها

عوامل ایجاد کننده کودک کار

کودکان کار عموماً محصول ساختار اقتصادی ـ اجتماعی ناکارآمد و ناعادلانۀ یک جامعه هستند. این کودکان تحت تأثیر فقر اقتصادی خانواده، بدسرپرستی یا بی‌سرپرستی شامل اعتیاد والدین، بیماری یا معلولیت والدین، حبس، فوت یا طلاق والدین، و مشکلات خانوادگی دیگر به‌اجبار برای تأمین معیشت و بقای خود و سرپرستانشان به کارهای مشقت‌بار گمارده می‌شوند. بچه‌های کار با ورود زودهنگام به بسترهای اجتماعی درمعرض انواع بهره‌کشی‌ها و سوءاستفاده‌ها قرار می‌گیرند و متحمل خشونت‌ها و سوءرفتارهایی می‌شوند که آیندۀ آنان را تحت شعاع قرار می‌دهد. از این رو بیشتر شدن تعداد بچه‌های کار در ایران را نمی‌توان بصورت تک بعدی مورد بررسی قرار داد و باید آن را تابع آسیب‌های اجتماعی دیگر هم دانست. مهم‌ترین عامل افزایش تعداد کودک کار را می‌توان مشکلات اقتصادی، فقر، مهاجرت و اعتیاد در خانواده دانست.

  • مشکلات اقتصادی
  • بد یا بی سرپرستی
  • فشار سیستماتیک از سوی گروه‌ها استثمارگر
  • ناکارآمدی سیاست گذاران
  • فرهنگ غلط یک قوم

کودک کار در شالیزاراز آنجا که پژوهش ردپای استثمار در جهان کودکی به اغلبِ اشکالِ کارِ موجود در کلان‌شهر تهران و حومه به‌تفصیل پرداخته است، نتایج این پژوهش در خصوص کودکان کار به سراسر ایران، خصوصاً دیگر کلان‌شهرها، نیز قابل‌تعمیم است.

 

جست و جو

مقالات علمی

مقالات مرتبط

پیامدهای کار کودک در بزرگسالی

پادکست زباله گردی

علل افزایش کودکان کار چیست؟

برنامه یغمای کودکی – خرداد 98

معرفی کوتاه

کامیل احمدی  در کُردستان چشم به جهان گشود. او فارغ التحصیل کارشناسی ارشد در رشته مردم شناسی اجتماعی و قوم نگاری تصویری از دانشگاه کنت انگلستان است و دوره های تخصصی سیاست در خاور میانه و روش تحقیق را از دیگر دانشگاهای بریتانیا اخذ کرده است و به پژوهشگر حوزه سنتهای آسیب زا شناخته میشود. احمدی سرپرست و تدوینگر کتب و مقالات پژوهشی به زبانهای فارسی، کردی و انگلیسی است.وی در سال ۲۰۱۷ جایزه “ناموس/افتخار واقعی” را از سازمان IKWRO در دانشگاه حقوق لندن کسب کرد و در سال ۲۰۱۸ جایزه “ادبيات و علوم انسانى” دانشگاه جورج واشنگتن برای مجموعه آثار بخش ادبیات و علوم انسانی به کامیل احمدی اهدا شد.برخی از آثار بدین قرارند: سازگاری و مقاومت در مهاباد، نگاهی دیگر به شرق و جنوب شرق ترکیه، به نام سنت، خانه ای بر روی آب، طنین سکوت، یغمای کودکی و … اشاره کرد.

مطالب مرتبط

سوالات متداول

  • تحقیق و مقاله درباره کودک کار داریم؟ کامیل احمدی دو کتاب ردپای استثمار در جهان کودکی و یغمای کودکی را درباره کودکان کار به چاپ رسانده است که حاصل چندین سال تحقیق میدانی او همکارانش درباره کودکان کار در ایران است.
  • ویژگی کودک کار چیست؟ کودک کار معمولاً بدون حمایت و مراقبت والدین و بزرگ‌سالان و نهادهای اجتماعی در شرایط بسیار سخت زندگی را به‌سر می‌برند و تحت انواع خشونت‌ها و سوءاستفاده‌های کارفرمایان، هم‌سالان، و بزرگ‌سالان پیرامونشان هستند و از تغذیۀ مناسب، بهداشت جسمانی و روانی، و آموزش رسمی و نهادی بی‌بهره‌اند.
  • وجوه حقوقی مرتبط بر کار کودکان کار چه هستند؟  کار کودک از نظر سازمان بین‌المللی کار به آن دسته از فعالیت‌های اقتصادی کودکان گفته می‌شود که باعث آسیب رسیدن به سلامت جسمی، روانی، اخلاقی یا اجتماعی کودکان ‌شود یا آموزش آنان را دچار مشکل ‌کند، و در مواردی اتفاق می‌افتد که کودکان به‌علت فقر اقتصادی یا فرهنگیِ خانواده‌ها مجبور می‌شوند ترک تحصیل  کنند یا اصلاً از ابتدا در کلاس درس حاضر نشوند یا این‌که به‌اجبار ساعات زیادی از شبانه‌روز را به کار کردن و درس خواندن درکنار هم مشغول شوند. در تمامی این موارد پاره‌ای از حقوق اولیۀ کودکان، مانند حق تحصیل، حق بازی، حق برخورداری از آموزش رایگان، نقض می‌شود. بنابراین در این سه مورد افرادی که زیر هجده سال سن دارند، به هر طریقی که درگیر چنین فعالیت‌هایی شوند، مشمول تعریف «کار کودک» خواهند شد.
  • آمار و تعداد تقریبی کودکان کار و کودکان زباله گرد در ایران است؟  بیش‌از یک میلیون کودک کار در ایران وجود دارد، اما به‌دلیل حساسیت‌های سیاسی و ایدئولوژیکی، آمار سازمانی دقیق و متقنی در این زمینه در دست نیست. برخی آمارها حاکی از این‌اند که حدود ۲۰هزار کودک کار در تهران زندگی می‌کنند که ۴۰۰۰ تن از آنان کودکان زباله‌گردند.

How to get started

Lorem ipsum dolor sit amet consectetuer adipiscing elitd tincidunt ut laoreet dolore magna aliquam erat volutpat enean commodo ligula eget dolores cannones.

Learn more