صیغه موقت (ازدواج موقت)

در موشن گرافیک بالا اطلاعات کاربردی درباره ازدواج موقت بیان شده است. برای دریافت اطلاعات بیشتر متن پایین را بخوانید یا به مقالات تخصصی رجوع کنید.

صیغه/ ازدواج موقت چیست؟

ازدواج موقت که به نام‌های نکاح موقت، متعه یا به تعبیرعامه به صیغه معروف است عبارت از آن است که مردی با زنی که ازدواج با وی مانع شرعی نداشته باشد به مدت معین و مهریه معین ازدواج کند و با تمام شدن مدت معین، زن و مرد از همدیگر جدا ‌‌شوند بدون آنکه احتیاج به طلاق داشته باشند به همین سبب به ازدواج انقطاعی نیز معروف است. در این نوع ازدواج، زوجین میتوانند برای مدت 99 سال با ثبت رسمی و درج در شناسنامه به صورت موقت ازدواج نمایند. صیغه موقت می‌تواند با حضور عاقد یا با خواندن صیغه توسط خود زوجین جاری شود.

ادامه مطلب

سوالات متداول

  • دلایل صیغۀ موقت چیست؟  از منظر دینی و در نزد برخی از مردم دین‌مدار، عقد ازدواج موقت راهکاری حمایتی از زنان بیوه و بی‌سرپرست و تنگدست است که گویا می‌تواند مانع ترویج فحشا هم باشد. اما جدای از رویکرد دینی، برخی معتقدند عشرت‌طلبی و تنوع‌طلبی برخی از مردان در این فرایند بیشتر محقق شده و سبب تضعیف موقعیت زنان در جامعه و نقض حقوقشان گردیده است.
  • صیغۀ چه احکامی دارد؟  بسیاری از الزامات عقد دائم در احکام ازدواج موقت غایب است. شرایط صیغۀ موقت بدین قرار است: خواندن خطبۀ صیغۀ موقت ازسوی فردی عاقل و بالغ (نیازی به گرفتن وکیل نیست و اگر زن و مرد به عربی مسلط نباشند می‌توانند صیغۀ ازدواج موقت را به فارسی نیز قرائت کنند)، تعیین میزان مهریه و مدت زمان نکاح موقت با رضایت زوجین، زن درهنگام جاری شدن عقد موقت نباید در نکاح دائم یا موقت مرد دیگری باشد و درصورتی که قبلاً ازدواج کرده است، باید زمان عُدّۀ وی تمام شده باشد (مدت عُدّۀ ازدواج دائم در حدود سه ماه و عُدّۀ صیغۀ موقت در حدود چهل و پنج روز است. زن یائسه برای صیغه شدن به نگاه داشتن عُدّه نیازی ندارد). بدون اجازۀ پدر یا ولی دختر عقد موقت جایز نیست. زن زناکار در ازدواج موقت نیز بر مرد حرام است.
  • قانون رسمی ایران در مورد صیغه موقت چیست؟ در فقه و قانون رسمی جمهوری اسلامی ایران اصول ازدواج موقت و صیغۀ محرمیت، حتی برای عقد موقت کودکان و محرم شدن به هم، باوجود ماهیت متفاوت آن‌ها، یکسان درنظر گرفته شده که ابهامات قانونی زیادی را دامن زده است، زیرا به پیامدهای ناخوشایندی مانند کودک‌همسری، ترک تحصیل کودکان و نوجوانان، نقض حقوق زنان، نقض حقوق کودکان، و بروز آسیب‌های جسمی و روانی، به‌ویژه برای دختران و زنان، انجامیده است.
  • راهکارهای کاهش مضرات ازدواج موقت چیست؟ قانون‌گذاری برای افزایش سن ازدواج موقت و صیغۀ محرمیت، ثبت رسمی و قانونی صیغۀ محرمیت/ ازدواج موقت در دفاتر طلاق و ازدواج، اجباری و رایگان کردن تحصیلات، انجام دادن مشاوره‌های حقوقی و بهداشتی رایگان در صیغۀ محرمیت/ ازدواج موقت، مشروط کردن و ایجاد موانع قانونی برای صیغۀ محرمیت/ ازدواج موقت، قانون‌گذاری در زمینۀ نفقه و حق انحلال به نفع زنان در ازدواج موقت، بهبود شرایط اقتصادی و فراهم‌آوری فرصت اشتغال و کارآفرینی برای زنان، ایفای نقش روحانیان به‌عنوان نیروهای تأثیرگذار در بین مذهبی‌ها درجهت تغییر شکل ازدواج موقت در ایران، بسترسازی فرهنگی و اجتماعی ازطریق رسانه‌های جمعی و سازمان‌های مردم‌‌نهاد.
  • خطبه عقد برای صیغه موقت چگونه است؟  در روش اول شخص ثالثی به نام عاقد وجود دارد که از دو طرف، یعنی زوج و زوجه، وکالت می‌گیرد و پس از آن ابتدا به وکالت از خانم می‌گوید «زَوَّجتُ مُوکِّلَتی (نام خانم) مُوَکَّلی (نام آقا) فِی المُدَّةِ المَعلُومَةِ عَلَی المَهر المَعلُوم» و سپس به وکالت از آقا می‌گوید «قَبِلتُ التَّزویجَ لِمُوَکِّلی (نام آقا)». در روش دوم زن و مرد خطبۀ صیغۀ محرمیتشان را خود می‌خوانند. در این صورت زن می‌گوید «زَوَّجتُکَ نَفسِی فِی المُدَّةِ المَعلُومَةِ عَلَی المَهرِ المَعلُوم»؛ یعنی من خودم را با مدت معلوم و مهر معیّن به همسری تو درآوردم، و مرد در پاسخ می‌گوید: «قَبِلتُ التَّزویجَ»؛ یعنی من این ازدواج را قبول کردم. صیغۀ عقد موقت می‌تواند فقط ازسوی یکی از طرفین (مرد یا زن) خوانده شود. مثلاً اگر مرد صیغه را می‌خواند، ابتدا به زن بگوید: آیا من وکیلم تو را با مدت و مهر معلوم‌شده به عقد خودم درآورم؟ زن در جواب می‌گوید: آری. آنگاه مرد ــ همان‌گونه که یاد شد ــ صیغه را جاری می‌کند. فسخ خارج از مدت تعیین‌شده در صیغۀ موقت می‌تواند به‌‌تنهایی از سوی زن انجام شود.