خانه‌ای بر روی آب

جامعه ایران، دیدگاه متناقضی درباره ازدواج موقت دارد. موافقان، ازدواج موقت را عاملی برای جلوگیری از فحشا و انحطاط اخلاقی جامعه می‌دانند درحالی‌که مخالفان، ازدواج موقت را راهی برای هوسرانی و عشرت‌طلبی مردان و نقض حقوق زنان و کودکان تلقی می‌کنند. جمعیت قابل‌توجهی از زنان در کشور، صیغه را عملی قبیح و غیر قابل پذیرش می‌دانند، ولی قانون‌گذار مشروعیت شبه قانونی برای صیغه قائل شده و بخش مذهبی جامعه ایران، نکاح موقت را در قالب صیغه محرمیت پذیرفته و به آن پایبند است.

در فقه و قانون رسمی کشور، ازدواج موقت و صیغه محرمیت با وجود ماهیت متفاوت آن‌ها، یکسان در نظر گرفته شده و تا امروز این موضوع به عنوان امری مجزا و مستقل مورد توجه واقع نشده است این در حالی است که ابهام قانونی و مذهبی درباره ازدواج موقت/ صیغه محرمیت، بدون در نظر گرفتن شرایط اجتماعی ایران به پیامدهای ناخوشایندی مانند کودک‌همسری، ترک تحصیل کودکان و نوجوانان، نقض حقوق زنان و کودکان، آسیب‌های جسمی و روانی به ویژه برای دختران و زنان، قتل های ناموسی و… انجامیده است.

انگیزه اصلی کار روی موضوع ازدواج موقت / صیغه محرمیت هنگام انجام پژوهش درباره ازدواج کودکان «طنین سکوت» ایجاد شد؛ کودکان بسیاری هستند که در قالب صیغه محرمیت بدون دخالت قانون‌گذار به عقد یکدیگر درمی‌آیند و همین صیغه محرمیت به دلیل وجود خلأهای قانونی و برخی سنت ها و هنجارهای فرهنگی- اجتماعی آسیب زا زمینه‌ساز و تسهيل‌كننده ازدواج های زودهنگام می‌شود. شیوه‌های نوین صیغه، ضعف‌های قانونی/ حقوقی و پیامدهای آن بر افراد به ویژه برای زنان قابل تامل است.

کتاب «خانه‌ای بر روی آب» برای نخستین بار موضوع صیغه محرمیت و ازدواج موقت و تغییر نگرش نسبت به آن را در کلان‌شهرهای تهران، مشهد و اصفهان با آمار بالا مورد بررسی قرار می‌دهد و علاوه بر این ها با تمرکز روی پیامدهای صیغه محرمیت در ازدواج کودکان؛ به ظهور و گسترش شیوه‌های نوین صیغه بزرگ‌سالان، ضعف‌های قانونی و اثرات آن بر روی افراد به ویژه زنان در مواردی همچون مهریه، نفقه، حضانت و بارداری‌های ناخواسته نیز می‌پردازد.