ماڵێک لە سەر ئاو

لە ئێراندا، سەبارەت بە هاوسەرگیریی کاتی (مسیار) ڕوانگەی لێکدژ هەیه. لایەنگران، هاوسەرگیریی کاتی وەک هۆکارێک بۆ ڕێگری لە داوێنپیسی و داڕمانی ئەخلاقی کۆمەڵگا دەبینن لە حاڵێکدا دژبەران، هاوسەرگیریی کاتی وەک ڕێگەیەک بۆ هەوەسبازی و خۆشڕابوێری و پێشێلکردنی مافەکانی ژنان و منداڵان سەیر دەکەن. ڕێژەیەکی بەرچاوی ژنان لە وڵاتدا سیغەیان قبووڵ نییە و هەمیشە بە لایانەوە ناشیرین و دزێوە. بەڵام دانەری یاسا شەرعییەتی نیمچە یاسایی بۆ سیغە ڕەچاو دەکا و بەشی ئایینپەروەری کۆمەڵگای ئێران، لە چوارچێوەی بڕیاری مەحرەمێتی نیکاحی کاتی قبووڵ کردووە و لە سەری پابەنده.

لە فیقە و یاسای فەرمی وڵاتدا، هاوسەرگیریی کاتی و بریاری مەحرەمێتی سەرەڕای ناوەڕۆکی جیاوازیان وەک یەک سەیر دەکرێن و هەتا ئەوڕۆکە وەک بابەتێکی جیا و سەربەخۆ سەیری ئەم پرسە نەکراوه. ئەمە لە حاڵێکدایە کە ناڕوونیی یاسایی و ئایینی لەمەڕ هاوسەرگیریی کاتی/بڕیاری مەحرەمێتی، بە بێ ڕەچاوکردنی هەلومەرجی کۆمەڵایەتی ئێران لێکەوتەگەلی نەخوازراوی وەکوو هاوسەرگیریی منداڵان، وازهێنانی منداڵان و مێرمنداڵان لە خوێندن، پێشێلکردنی مافەکانی ژنان و خەسارە جەستەیی و دەروونییەکان بەتایبەت بۆ کچان و ژنانی لێ کەوتۆتەوه.

بیرۆکەی سەرەکی لێکۆڵینەوە لەسەر بابەتی هاوسەرگیریی کاتی و بڕیاری مەحرەمێتی لەکاتی ئەنجامدانی توێژینەوە لەمەڕ “هاوسەرگیریی منداڵان” دروست بوو؛ زۆر منداڵ لە چوارچێوەی بڕیاری مەحرەمێتی بە بێ دەستێوەردانی یاسادانەر لێک مارە دەکرێن و بڕیاری مەحرەمێتی و بوونی بۆشایی یاسایی و هەندێ لە نۆڕمە کۆمەڵایەتییەکان ڕێگاخۆشکەری هاوسەرگیریی پێشوەختەی منداڵانن. لە لایەکیتریشەوە شێوازە نوێکانی بڕیاری مەحرەمێتی و لاوازییە یاساییەکان و ئاسەوار و زیانەکانی لە سەر تاکەکان و بەتایبەت ژنان جێی تێڕامانه.

کتێبی “ماڵێک لە سەر ئاو” بەدەر لە تاوتوێی لێکەوتەکانی بڕیاری مەحرەمێتی لەسەر هاوسەرگیریی منداڵان، دەرکەوتن و پەرەسەندنی شێوازە نوێکانی سیغەی گەورەساڵان، لاوازییە یاساییەکان و کاریگەرییەکانی لەسەر تاکەکان بەتایبەت ژنان لە حاڵەتەکانی وەکوو بڕی مارەیی، نەفەقە، سەرپەرشتی و دووگیانبوونی نەخوازراو لێک دەداتەوە و بۆ یەکەم جار ئەم توێژینەوە بابەتی بڕیاری مەحرەمێتی لە ئێران لێک دەداتەوە و هاوسەرگیریی کاتی و شێوازە نوێکان و گۆڕانی ڕوانگەی سەبارەت بە بڕیاری مەحرەمێتی لە کۆمەڵگا شارییەکانی گەورەشارەکانی تاران، مەشهەد و ئەسفەهان بە ئاماری زۆرەوە دەخاتە بەر تیشکی لێکدانەوه.