آزار جنسی کودکان و زنا با محارم

آزار جنسی کودکان و زنا با محارم

در موشن گرافیک بالا می‌توانید اطلاعات مفیدی را درباره آزار جنسی کودکان بدست آورید. برای دریافت اطلاعات تکمیلی می‌توانید متن را مطالعه کنید.

یکی از دردناک ترین خشونت‌ها در خانواده، کودک آزاری و خشونت جنسی است. آزار جنسی کودکان توسط محارم در محیطی در دسترس روی می‌دهد، و کودک آزاردیده را تبدیل به سوژه ای در دسترس برای آزارگر می‌کند. مقدس پنداشتن خانواده در جامعه ایران به دلیل رویکرد دینی حاکم و قوانین فقهی و حقوقیِ برآمده از این پنداشت مسلط، مانع افشا و شفاف سازی امور غیر اخلاقی می‌شود. از این روی از این رو آزار جنسی توسط محارم با همین استدلال محافظه کارانه انکار می‌شود.

آزار جنسی کودکان در ایران

این فرهنگ اخلاقی مسلط، آزار جنسی کودکان را به مثابه بی آبرویی، کودکان آزاردیده را به مثابه مقصر و گناهکار تلقی می‌کند. به دلیل همین مسائل و بحران های ساختاریِ نهادهای جامعه پذیری و حمایت کننده در جامعه ایران، پیامدهای آزار جنسی کودکان در خانواده بجای آنکه مورد درمان، پیشگیری و تعدیل قرار گیرد از طریق سیاست گذاری‌ها و برنامه های تنظیم شده، بطور سیستماتیک بستر سایر آسیب‌های اجتماعی از جمله فرار از خانه و ازدواج زودهنگام کودکان، ازدواج اجباری و … را فراهم کرده و زمینه‌ای برای ایجاد و تشدید بحران‌های اجتماعی و مانعی در مسیر توسعه نیافتگی جامعه می‌شود. برخی از یافته‌های میدانی زنا محارم را در پایین میتوانید مشاهده کنید:

توزیع پاسخگویان پژوهش تابو و رازپیشگی برحسب شمار و نسبت آزارگرها شمار و نسبت آزارگرها

همانطور که پیداست رابطه جنسی با خاله، عمه، خواهر که همگی نامشروع هستند در خانواده‌ها در حال انجام است.

آسیب‌های وارده به کودکان

 آزار جنسی علاوه بر آنکه حرمت،کرامت و عزت‌نفس کودکان را هم در دوره کودکی و هم در سایر دوره‌های زندگی‌شان پایمال می‌کند بلکه به آنان آسیب روانی می‌زند و می‌تواند به تقویت تداوم این چرخه کمک کند. تحقیقات متعددی نشان داده‌اند مورد تجاوز قرار گرفتن در کودکی، فاکتور مهمی برای اعمال خشونت جنسی و تجاوز در دوران نوجوانی و بزرگ‌سالی است جدای از این احتمال دارد در سطح ساختاری به امحای سرمایه های اجتماعی بیانجامد؛ در سطح میانه به ایجاد اختلال در نهاد خانواده، ازدواج زودرس یا تاخیر در ازدواج منجر شده و در سطح خرد به بروز آشفتگی روانی و اجتماعی، بلوغ زودرس و بروز رفتارهای پرخطر جنسی و غیرجنسی آسیبهای جسمی و آسیبهای رفتاری و بروز تنشهای احساسی منتهی شود.کودکانی که توسط محارم به ویژه والدین خود مورد آزار جنسی قرار می‌گیرند، در بزرگسالی و مراحل بعدی زندگی به لحاظ روانی و درونی دچار تناقضات و تضادهایی خواهند بود که از نظر احساس امنیت و اعتماد با دنیای اجتماعی و جهان زیسته اطرافشان مسائل و مشکلات ارتباطی خواهند شد.علاوه بر تناقضات درونی و مختل شدن سیستم امنیت و اعتماد در فضای ارتباطات اجتماعی، فرد آزاردیده، دچار احساسات ضد اجتماعی شده و به تبع آن کنش‌های مبتنی بر انزواطلبی و دوری گزینی از دیگران را انتخاب می کند در نتیجه شاهد افراد ضد اجتماعی خواهیم بود که فاقد کنش‌های سازنده، پویا و فعال با جهان اجتماعی خود هستند که حاصل آن تضعیف سرمایه های اجتماعی اعم از صداقت، اعتماد و همدلی و امنیت خواهد بود؛ عناصری که برای رشد و توسعه جامعه در تمامی ابعاد و حیات آن ضروری است. از سوی دیگر تعادل کنشی در این افراد کاهش می یابد تا جایی که توان انجام کنشهای متعادل و سازنده با جهان زیست خود را از دست می دهند و کل روابط اجتماعی همچنین مقوله شغل و سبک زندگی و حیات اجتماعی فرد تحت تاثیر پیامدهای جبران ناپذیر و مخرب آزار جنسی آن فرد در کودکی قرار خواهد گرفت.تغییرات روانی و رفتاری بعد از تجربه آزار جنسی در پژوهش تابو و رازپیشگی

تغییرات روانی و رفتاری بعد از تجربه آزار جنسی در کودکی

چرایی ارتباط جنسی با کودک 

آزارجنسی کودک پیش از آنکه رفتاری زیستی و غریزی باشد برساختی غیرجنسی و متاثر از هنجارها و روابط اجتماعی و فرهنگ جامعه است که می توان با آموزشِ کارآمد آنرا مدیریت کرد. برخی از علل و زمینه‌های بدست آمده از میدان مطالعاتی این تحقیق در سطوح کلان، میانه و خرد عبارتند از: رشد نابرابری

  •  فقر و محرومیت اقتصادی
  • فرهنگ غالب پدرسالاری
  •  ناکارآمدی نهادها در زمینه ارائه آموزش‌های جنسی
  • عدم حمایت اجتماع و قانون از آزاردیدگان
  •  تعارض و تناقض‌های مستتر در قوانین موجود
  •  فقدان ضمانت اجرایی قوانین
  •  نابسامانی خانواده‌ و رویه‌های ناکارآمد تربیتی آن‌ها

 برخی ویژگی‌های فردی قربانیان و آزارگران جنسی؛ که هر کدام زنجیره ای از پیامدهای اجتماعی و فردی را بدنبال دارند از جمله: پیامدهای ساختاری و نهادی شامل تضعیف روابط اجتماعی و سرمایه های اجتماعی، پیامدهای سطح میانی همچون اختلال در نهاد آموزش و خانواده، ازدواج زودرس یا تاخیر در ازدواج و افزایش طلاق و پیامدهای خرد همچون بروز مسائل در روابط میان فردی، اختلال در عملکرد، بروز احساسات منفی و دیگر بودگی…توزیع پاسخگویان پژوهش پژوهش تابو و رازپیشگی برحسب دلایل پنهانکاری و رازپیشگی

دلایل پنهان کاری رابطه جنسی در کودکی با خانواده

قوانین ایران برای جلوگیری از آزار جنسی کودکان

در قوانین آزار جنسی به دو دسته تماسی و غیر تماسی تقسیم‌بندی می‌شود که در ادامه مجازات‌های هر یک آورده شده است:

  •  آزار جنسی تماسی: حبس درجه ۵ قانون مجازات اسلامی 
  •  آزار جنسی غیر تماسی (درخواست رابطه جنسی، ابراز نظر جنسی، چشم چرانی، نمایش موارد بی‌ادبانه و توهین آمیز، هر نوع نمایش حاوی مضامین جنسی): مجازات درجه ۷ قانون مجازات اسلامی 

راهکارهای پیشنهادی برای جلوگیری از آزار جنسی کودکان

پیشنهادها حاصل سه منبع عمده است:  تجربه افرادی که مورد آزار قرارگرفته‌اند. ب) پیشنهادهای متخصصان و صاحب‌نظران این حوزه که با آن‌ها مصاحبه صورت گرفت. ج) ادبیات حوزه کودک‌آزاری که در سه سطح کلان، میانه و خرد ارائه می شوند:

  • در سطح کلان و ساختاری:
  1. سیاست گذاری‌های رفاهی
  2. آموزشی با تمرکز بر خانواده ایرانی در تعامل دولت و سازمان‌های مردم نهاد و ارگانهای حمایتی، با هدف تعدیل محرومیت های چند بعدی
  3. سیاست گذاری منطقه ای و محله ای در باب فقر زدایی و نظارت بر فضاهای بی دفاع
  4. تقویت سازمان‌های مردم‌نهاد
  5. امن‌سازی مکان‌های عمومی سطح جامعه
  6. هماهنگی ارگانیکی موثر بین نهادهای آموزشی، قانونی، پزشکی و مددکاری و تدوین برنامه‌های آموزشی برای آنها با هدف شناسایی و کمک به کودکان آزاردیده جنسی با حفظ رازداری و تضمین امنیت آنها
  • در سطح میانه و نهادی:
  1. تولید محتوا برای جامعه در زمینه آموزش امر جنسی به کودکان
  2. تقویت کارکرد پرورشی نهاد مدرسه
  3. آموزش مربیان، معلمان و مسئولان مدرسه در زمینه نحوه برخورد با کودکان قربانی آزار جنسی
  4. فشار از طریق نهادهای مدنی بر روی حاکمیت و قانونگذاران جهت اصلاح قوانین و کاهش فاصله بین قوانین فقهی با قوانین کنوانسیون حقوق کودک و اجرای مؤثر آن‌ها
  5. حذف و کاهش نگاه جنسیتی در برنامه های درسی و رسانه‌ای
  6. ایجاد مراکز مداخله و درمان با تأکید بر مناطق پرخطر
  7. برنامه‌ریزی برای متجاوزان به ‌منظور پیشگیری از آزارهای بعدی.-آموزش هشیاری اجتماعی و فردی به کودکان از طریق نهادهای آموزشی برای مواجهه فعال با آزار در محیط خانه و جامعه.
  • در سطح خرد و خانواده:
  1. افزایش دانش و مهارت خانواده و کودک از طریق آموزش و آگاهی بخشی به آنان به تناسب سن
  2. نقد و بازبینی سبک‌های جامعه پذیری و فرزندپروری
  3. آگاهی در مورد ناکارآمدی و زیان باری کتمان آزار جنسی و مشروعیت زدایی از برساخت شرم، حیا، آبروآموزش مقاومت در مقابل درخواست های جنسی و تقویت مهارت “نه” گفتن به کودک.

بطور کلی زنا محارم یا آزار جنسی کودکان پدیده‌ای است که در سطح بیشتر جوامع وجود دارد ولی در فرهنگ ایرانی و اسلامی تا حد امکان خانواده روی به انکار برای بیان این مسئله میاورد. 

جست و جو

مقالات علمی

پیامدهای تابوی با محارم

آسیب شناسی حقوقی زنای با محارم

مقالات مرتبط

پادکست صوتی “تابو و راز پیشگی”

معرفی کوتاه

کامیل احمدی  در کُردستان چشم به جهان گشود. او فارغ التحصیل کارشناسی ارشد در رشته مردم شناسی اجتماعی و قوم نگاری تصویری از دانشگاه کنت انگلستان است و دوره های تخصصی سیاست در خاور میانه و روش تحقیق را از دیگر دانشگاهای بریتانیا اخذ کرده است و به پژوهشگر حوزه سنتهای آسیب زا شناخته میشود. احمدی سرپرست و تدوینگر کتب و مقالات پژوهشی به زبانهای فارسی، کردی و انگلیسی است.وی در سال ۲۰۱۷ جایزه “ناموس/افتخار واقعی” را از سازمان IKWRO در دانشگاه حقوق لندن کسب کرد و در سال ۲۰۱۸ جایزه “ادبيات و علوم انسانى” دانشگاه جورج واشنگتن برای مجموعه آثار بخش ادبیات و علوم انسانی به کامیل احمدی اهدا شد.برخی از آثار بدین قرارند: سازگاری و مقاومت در مهاباد، نگاهی دیگر به شرق و جنوب شرق ترکیه، به نام سنت، خانه ای بر روی آب، طنین سکوت، یغمای کودکی و … اشاره کرد.

سوالات متداول

  • منظور از زنای محارم علیه کودک چیست؟ یعنی سوءاستفاده از کودکان در محیط خانواده توسط بستگان مانند والدین، خواهر، بردار و یا دایی /عمو، خاله/عمه است. آزار ممکن است توسط یکی دیگر از نزدیکان کودک اتفاق بیفتد، مانند پدر و مادر ناتنی کودک یا سایر بستگان سَبَبی.
  • کودک آزاری یا سوء استفاده جنسی از کودک توسط خانواده عموما به چه رفتارهایی اطلاق می شود؟ کودک آزاری جنسی، اجبار یا فریب کودکان است برای مشارکت در فعالیت‌های جنسی، که لزوماً با خشونت همراه نیست، خواه کودک از آنچه اتفاق می‌افتد آگاه باشد یا نباشد. آزار و خشونت جنسی علیه کودکان طیف گسترده‌ای از اعمال را همچون تماس بدنی/ فیزیکی مانند دخول جنسی (تجاوز یا رابطه جنسی دهانی) یا اعمال غیر دخول مانند استمنا، بوسیدن، مالش و لمس بدن کودک را شامل می‌شود. همچنین درگیر کردن کودکان برای تولید یا مشاهده تصاویر جنسی، تماشای فعالیت‌های جنسی، تشویق کودکان به رفتارهای نامناسب جنسی و آراستن کودکان برای آزار؛ سوءاستفاده جنسی می‌تواند به‌صورت آنلاین و یا استفاده از فناوری برای تسهیل آزار جنسی نیز باشد.
  •  عمده ترین زمینه ها و عوامل موثر بر آزار جنسی کودکان توسط محارم در خانواده کدامند؟ زمینه ها و عوامل اقتصادی زمینه ها و عوامل اجتماعی- فرهنگی زمینه ها و عوامل حقوقی زمینه‌ها و علل خانوادگی زمینه ها و عوامل فردی (ویژگی های فردی قربانیان و ویژگی‌های فردی آزارگران)
  • آیا قانون منع زنای با محارم خردسال در فرهنگهای دیگر نیز وجود دارد؟  دایره شمول قانون منع زنا با محارم که یکی از نیرومند‌ترین قوانین اجتماعیست از فرهنگی به فرهنگ دیگر متفاوت است و در طول تاریخ، صُور مختلفی بخود گرفته که بیانگر وجه فرهنگی و برساخت اجتماعی و نه بنیان طبیعی و بیولوژیکی آن است؛ آنچه دامنه آسیب شناختی آنرا در رابطه با کودکان برجسته می کند نه رابطه جنسی مرتبط بر آن بلکه سوء استفاده از قدرت و سلطه و اعمال خشونت بر روی گروههای فاقد قدرت برای اعمال خواسته جنسی در قالب تجاوز به بدن و تمامیت وجودی فرد در درون خانواده است که با توجه به فرهنگ و باورهای رایج هر جامعه، پیامدهای جسمی و روانی و تروماهای عمیقی را بویژه در دوران بعدی رشد، برای کودکان بدنبال می آورد. عمق این آسیب بسته به نوع فعالیت جنسیِ تحمیل شده، ماهیت روابط خانوادگی و پیوند نَسَبی طرفین درگیر و همچنین سن و جنس طرفین متفاوت است.