خودکشی هم جنس‌گرایان ایران؛ از خودکشی تا مقاومت

«کامیل احمدی»، پژوهش‌گر و شهروند ایرانی ـ بریتانیایی که از مرداد امسال در ایران زندانی است، پژوهشی در مورد خودکشی هم‌جنس‌گرایان در ایران منتشر کرده که قرار بود متن کامل آن به زبان انگلیسی هم ترجمه شود.

عنوان این تحقیق، «دگرباشان ایران، شهروندانی بی‌حقوق» است که به تازگی متن فارسی آن در سایت شخصی این پژوهش‌گر منتشر شده است.

این تحقیق بین سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۶ انجام و بر مصاحبه‌های عمیق با بیش از ۴۰۰ نفر در سه کلان‌شهر تهران، مشهد و اصفهان متمرکز شده است.

یکی از ویژگی‌های خاص دامنه این مطالعه، آن است که تنها بر دگرباشان گرایش جنسی تمرکز کرده و به افراد تراجنسیتی نپرداخته است.
افراد تراجنسیتی به کسانی گفته می‌شود که هویت جنسیتی آن‌ها با ویژگی جنسی بیولوژیک‌شان از زمان تولد متفاوت است.

در این تحقیق به وضوح نشان داده می‌شود ایران جامعه‌ای سنتی است که هم‌جنس‌گرایی را نوعی «ناهنجاری» می‌داند و وقتی در این کشور جنسیت فردی پرسیده می‌شود، او نمی‌تواند گزینه سومی را در نظر بگیرد: «هر کسی یا مرد است یا زن.»

احمدی اضافه می‌کند: «این موضوع آن‌قدر روشن است که جایی برای شک وجود ندارد و هرگونه فاصله‌گیری با این نظام جنسی دوگانه در ایران، در دستە اختلالات رفتاری و روانی قرار می‌گیرد.»

 بر همین اساس، قانون جزای موجود در ایران با افراد دگرباش مدارا نمی‌کند. در ایران، یک رابطه آشکار هم‌جنس‌گرایانه، پیامدهایی هم‌چون تعقیب قضایی، آزار، ۱۰۰ ضربه شلاق و اعدام در پی دارد.

در بخش دیگری از این تحقیق آمده است: «درست است که ایران معاهده‌نامه‌ها و قطع‌نامه‌های گوناگون حقوق بشری را امضا کرده اما نبود هم‌گرایی بین استانداردهای بین‌المللی و اسلامی، امری واضح است.
در این تحقیق، قانون جزای ایران که سنگسار، قطع عضو و شلاق را شامل می‌شود، مصداق تعریف قانون بین‌الملل از شکنجه عنوان شده است.

خودکشی هم جنس‌گرایان؟ یافته‌های این تحقیق چه می‌گویند

۱- افشای هویت جنسی

نخستین یافته این تحقیق، مربوط به «افشای هویت جنسی» است. بسیاری از افراد مصاحبه شده در این تحقیق نمی‌توانسته‌اند دقیقا بگویند که چه زمانی به گرایش جنسی خود پی برده‌‌اند.
بسیاری از آن‌ها با این کشف که به هم‌جنس خود کشش دارند، در «سکوت» با آن کنار آمده و از طریق «انکار و تقلا»، سعی در تغییر گرایش جنسی خود داشته‌اند.

بسیاری نیز می‌دانسته‌اند که نشانه‌های یک بزرگ‌سال دگرجنس‌گرا و علاقه به جنس مخالف در آن‌ها وجود ندارد.

در تهران ۴۲.۹ درصد، در مشهد ۵۰ درصد و در اصفهان ۴۰ درصد از مصاحبه‌شوندگان عنوان کرده‌اند که خانواده‌هایشان از گرایش جنسی آن‌ها مطلع هستند.

براساس نتایج این تحقیق، تنها ۱۴.۲۸خانواده‌ها در تهران و ۱۶.۶درصد آن‌ها در مشهد هویت جنسی فرزند خود را پذیرفته‌اند. در اصفهان اما هیچ یک از خانواده‌های افراد مصاحبه شده حاضر نشده‌اند هویت جنسی فرزند خود را بپذیرند.

۲- چگونگی شروع روابط هم‌جنس‌گرایانه

این تحقیق به طور تلویحی از فضای حاکم بر خوابگاه‌های دانشجویی به عنوان یکی از نقاط شروع روابط هم جنس‌گرایانه نام برده است. هم‌چنین مشخص کرده است نوع تجربه‌های عاطفی و جنسی افراد در سه شهر مورد هدف، به نوعی به رفتار جنسی شهر بستگی دارد و تفاوت‌های موجود به فرهنگ خاص حاکم بر هر ناحیه باز می‌گردد.

برهمین اساس، دگرباشان در تهران در مقایسه با دگرباشان اصفهان و مشهد، از آزادی بیشتری برای قرار ملاقات در پارک یا دسترسی به برخی پاتوق‌ها و میهمانی‌های آخر هفته برخوردار هستند.

یکی دیگر از یافته‌های این تحقیق در این بخش، مربوط به دشواری یافتن شریکی ماندگار برای هم‌جنس‌گرایان ایران است. داده‌های جدول زیر نشان می‌دهند که ۱۴.۳ درصد هم‌جنس‌گرایان در تهران، ۵۰ درصد آن‌ها در مشهد و ۴۰ درصد آن‌ها در اصفهان روابط جنسی نامشخص متعدد دارند.
در مقابل، ۴۲.۸۵ درصد آن‌ها در تهران، ۵۰ درصد آن‌ها در مشهد و ۴۰ درصد آن‌ها در اصفهان روابط پایداری داشته‌اند.
هم‌چنین ۵۰ درصد آن‌ها در تهران، ۶۶.۶ آن‌ها در مشهد و ۸۰ درصد آن‌ها در اصفهان گفته‌اند به برخی اصول در روابط خود پایبند هستند.

۳- تأثیر هم‌جنس‌گرایی بر خانواده

این تحقیق هم‌چنین مشخص کرده است هم‌جنس‌گرایان در ایران در زمان پی بردن به تمایلات متفاوت خود و تصمیم برای پنهان کردن این تمایلات، تجربه «دردناکی» داشته‌اند.

شرکت‌کنندگان در این تحقیق به برخوردهایی در خانواده‌های خود اشاره کرده‌اند که دردناک‌ترین تجربە زندگی آن‌ها و چالشی عظیم برایشان بوده است.
ازدواج اجباری، اخراج از کار و مخالفت خانواده با این نوع هویت جنسی، از دیگر تجربه‌های هم‌جنس‌گرایان به شمار می‌رود که در این تحقیق به آن اشاره شده است.

۴- نسبت باور‌های مذهبی و هم‌جنس‌گرایی

یکی از یافته‌های قابل توجه این تحقیق، مربوط به نسبت دستور‌های دینی با هم‌جنس‌گرایی در ایران است.

در این تحقیق بیشتر پاسخ‌دهندگان، حامی تفسیرهای اخلاقی‌محورتر متون مذهبی بوده‌اند که تکثر را گرامی می‌دارد و برای تفاوت بین مخلوقات خداوند ارزش قائل است.

نمودار بالا، نظر جمعیت هدف دربارە بعد اخلاقی هم‌جنس‌گرایی در این تحقیق است.  ۸۲.۸ درصد در تهران، ۶۶ درصد در مشهد و ۷۱.۵ درصد در اصفهان باور داشته‌اند که هم‌جنس‌گرایی پدید‌‌ه‌ای عادی و طبیعی است.

این نمودار هم نشا‌ن‌دهندە شیوع باورهای مذهبی در میان جمعیت هدف در تهران، مشهد و اصفهان است.

براساس این نمودار، ۱۴.۲۸هم‌جنس‌گرایان در تهران، ۳۳.۳۰ درصد آن‌ها در مشهد و ۲۰ درصد آن‌ها در اصفهان به مفاهیم مذهبی مانند خدا و آیین‌هایی مانند نماز و روزه اعتقاد دارند.

این داده‌ها نشان می‌دهند که هم‌جنس‌گرایان در مشهد باورهای مذهبی قوی‌تری دارند. چراکه پرورش و اجتماعی شدن در سایە مذهب در این شهر شایع‌تر است.

۵- رویارویی هم‌جنس‌گرایان با قانون

دگرباشان در ایران همواره مورد آزار و هجوم قرار می‌گیرند و قوانین کشور علیه آن‌ها است. آن‌ها در برابر آزارها، سوءاستفاد‌ه‌ها، خشونت خانواده‌ها و جامعه آسیب‌پذیرند.

در حال حاضر هم رابطه‌ای جدایی‌ناپذیر بین مذهب و هنجارهای جنسی در ایران و نظام حقوقی و قوانین آن وجود دارد و افرادی که مذهب و هنجارهای جنسی را رعایت نمی‌کنند، مجازات می‌شوند.

این مجازات‌های قانونی، از طرف دولت، سیستم قضایی و بازیگران غیر دولتی مانند مدارس، اجتماعات و خانواده‌ها اعمال می‌شود.

قوانین ایران در قبال تبعیض یا آزار این گروه به دلیل گرایش جنسی یا هویت جنسیتی خاص، از آن‌ها حمایت نمی‌کند. افراد دگرباش از این حق قانونی محروم هستند.

این تحقیق نشان می‌دهد بسیاری از اقلیت‌های جنسی مشارکت کننده احساس می‌کرده‌اند که تحت کنترل هستند اما در عین حال، حسی از بی‌تفاوتی در آن‌ها در ارتباط با این مساله دیده می‌شده است.

مصاحبه شونده‌ها گفته‌اند در پی برخورد‌های پلیسی و امنیتی، سطح معاشرت آن‌ها به ملاقات در اماکن شناخته شدۀ عمومی مانند پارک‌هایی خاص در شهرهای بزرگی مثل تهران، مشهد و اصفهان تقلیل یافته است.

۶- خشونت و سلامت روان هم‌جنس‌گرایان

نمودار زیر نشان دهندە افسردگی و خودکشی در میان هم‌جنس‌گرایان در شهرهای تهران، مشهد و اصفهان است.

تهران با ۳۵.۷ درصد، اصفهان با ۴۰ درصد و مشهد با ۵۰ درصد با خودکشی هم‌جنس‌گرایان دست به گریبان هستند.

این ارقام بیان‌گر آن هستند که به دلیل رواج ارزش‌های سنتی و فشارها در مشهد و در نتیجه، نرخ بالاتر خشونت و تبعیض، موارد خودکشی در میان هم‌جنس‌گرایان این شهر بیشتر است.

براساس نتایج تحقیق کامیل احمدی، مجموع مشکلات مزمنی که بیشتر اقلیت‌های جنسی روزانه تجربه می‌کنند، هم‌چون تمسخر در خانه، مدرسه، محیط کار و حتی در خیابان، خطر بالای دستگیری، بهره‌کشی، زورگویی و آزار جنسی، به شرایط ناعادلانه و غیرانسانی و غیرقابل تحمل زندگی منجر می‌شوند.

بسیاری از این افراد با سرکوب اجتماعی و حاکمیتی زندگی می‌کنند. وقتی چنین شرایطی ثابت باقی می‌مانند، راه برای آسیب‌های اجتماعی بیشتر مانند خشونت، اختلال روانی، افسردگی و خودکشی بیشتر باز می‌شود.

در ایران، اقلیت‌های جنسی نمی‌توانند از حقوق مدنی و قانونی خود بهره‌مند شوند و در جریان یک رابطە ناسالم خشونت‌آمیز از خود دفاع کنند.

این نمودار، درصد خشونت، تبعیض و تحقیر تحمیل شده به هم‌جنس‌گرایان در شهرهای تهران، مشهد و اصفهان را نشان می‌دهد.

براساس این نمودار، بیشترین خشونت و تبعیض در اصفهان با ۸۰ درصد و سپس در مشهد با ۶۶.۶ درصد و تهران با ۷.۱ درصد رخ می‌دهد.

در مقایسه با تهران، مشهد و اصفهان سنتی‌تر و مذهبی‌تر هستند و هم‌جنس‌گرایی را انحراف و ناهنجاری می‌دانند. بنابراین، جای تعجب نیست که نرخ بالایی از خشونت علیه هم‌جنس‌گرایان در این دو شهر دیده می‌شود.

۷- واکنش هم‌جنس‌گرایان

این تحقیق هم‌چنین می‌گوید که در پاسخ به سرکوب‌ها و محدودیت‌های تجربه‌ شده، اقلیت‌های جنسی همواره منفعل و مطیع بوده‌ و گاه واکنش‌های سازمان یافته یا سازمان نیافتە خواسته یا ناخواسته‌ای را از خود نشان داده‌اند.

مخفی‌کاری، ازدواج دروغین، مهاجرت و تلاش برای عادی‌سازی این هویت جنسی در جامعه، چهار واکنش هم‌جنس‌گرایان در مقابله با سرکوب‌ها، تهدید‌ها و مخالفت‌ها با هویت جنسی‌ آن‌ها است.

در این مقاله در رابطه با خودکشی هم جنس‌گرایان صحبت کردیم

منبع : ایران وایر