مصاحبه های در خصوص ختنه زنان در ایران

ختنه زنان آیینی با قدمت بسیار است که، باوجود نقض وجوه مختلف حقوق جنسی زنان، امروزه همچنان رواج دارد. پدیده‌ای که برخی برای آن اصطلاح «ناقص‌سازی اندام جنسی زنان» را به‌کار می‌برند و آن را اطلاق واقعی‌تری نسبت‌به «ختنه زنان» می‌دانند که مشروعیت سنتی یافته است. برخی باورها، هنجارها، نگرش‌ها، و نظام‌های سیاسی و اقتصادی در استمرار این سنت نقش داشته‌اند. پیش‌از این، دربارۀ رواج ختنه در ایران مطالعاتی گردآوری شده بود، اما با گسترۀ محدود. اثر پژوهشی به نام سنت به‌شکلی جامع به بررسی، تحلیل، و موشکافی عمل ختنه زنان و دختران در ایران پرداخته و نشان داده است این عمل در چهار استان آذربایجان غربی، کردستان، کرمانشاه، و هرمزگان رواج دارد. همچنین با هدف فراهم کردن داده‌هایی پژوهشی و دقیق دربارۀ ختنه زنان و دختران در ایران تلاش کرده است زیربنای برنامه‌ای جامع برای مبارزه با ختنه زنان و دختران در ایران را پی‌ریزی کند و این موضوع را در دستور کار جهانی بگنجاند.

این تحقیق جامع به بررسی، تحلیل و موشکافی عمل ختنه زنان در ایران می‌پردازد و نشان می‌دهد این عمل در چهار استان آذربایجان غربی، کردستان، کرمانشاه و هرمزگان رواج دارد. ختنه دختران آئینی با قدمت بسیار است که علی‌رغم نقض وجوه مختلف حقوق جنسی زنان، امروزه همچنان رواج دارد. برخی باورها، هنجارها، نگرش‌ها و نظام‌های سیاسی و اقتصادی در ادامه یافتن این سنت نقش دارند. پیش از این، در مورد رواج ختنه دختران در ایران اطلاعاتی گردآوری شده بود اما با گستره محدود. این مطالعه با هدف فراهم کردن داده‌هایی پژوهشی و دقیق در مورد ختنه دختران در ایران انجام گرفت و هم‌زمان تلاش کرد زیربنای برنامه‌ای جامع برای مبارزه با ختنه دختران در ایران را پایه‌ریزی کند و نیز سعی کرد این موضوع را در دستور کاری جهانی بگنجاند. توصیه‌های مطرح شده در این مطالعه می‌تواند برای جوامع محلی ثمربخش باشد و در عین‌حال برای نخستین‌بار امکان دسترسی به بسیاری از داده‌های موثق وبه روز شده در مورد تداوم عمل ختنه دختران در ایران را برای دولت، سازمان‌های غیردولتی و افراد مختلف فراهم می‌آورد.

یافته‌های این تحقیق از دو منظر اهمیت دارد: نخست آن‌که برای مطالعات و تحقیقات آتی در ایران، که بسیار هم ضروری است، زیربنایی فراهم می‌کند و دیگر آن‌که در ارتقای آگاهی نسبت‌به تداوم عمل ختنه زنان در ایران مؤثر است. همچنین در مقیاسی وسیع‌تر، این تحقیق بر این باورِ دیرین که رواج این عمل را تنها محدود به آفریقا می‌داند خط بطلان کشیده و شواهد کافی فراهم کرده است تا دیگر هرگز نتوان رواج ختنۀ زنان و دختران را انکار کرد، چراکه ختنه زنان، علاوه‌بر آفریقا، در خاورمیانه، مناطقی از آسیا، و برخی استان‌های ایران نیز شیوع دارد. آشکار شدن این حقیقت به فعالان مدنی جامعۀ ایران و کمیته‌های مدافع حقوق کودکان سازمان‌های بین‌المللی کمک می‌کند تا با ذی‌نفعان و دست‌اندرکاران این عمل در ایران وارد گفت‌وگو شوند و ضمن به‌رسمیت شناختن انجام این عمل، با آن مبارزه کنند.

توصیه‌های مطرح‌شده در این مطالعه، که به دو زبان فارسی و انگلیسی منتشر شده است، می‌تواند برای جوامع محلی ثمربخش باشد و در عین حال، برای نخستین بار امکان دسترسی به بسیاری از داده‌های موثق و به‌روزشده دربارۀ تداوم عمل ختنه زنان در ایران را برای دولت، سازمان‌های غیردولتی، و افراد مختلف فراهم می‌آورد. کما این‌که نتایج و یافته‌های به‌دست‌آمده از این پژوهش مسئلۀ ختنه زنان در ایران را تحت عنوان موضوعی بااهمیت در مجامع جهانی، مانند سازمان ملل متحد و یونیسف، مطرح کرد و حتی موجب شد تا سازمان‌های بین‌المللی توصیه‌هایی را به ایران داشته باشند تا این موضوع را مورد بررسی بیشتر قرار دهند.

نگارنده دو سال پس‌از انتشار اولین پژوهش خود دربارۀ ختنه زنان به مناطقی بازگشت که با گروه پژوهشی‌ خود در آنجا کار میدانی انجام داده بودند و این بار درکنار تحقیق، دست به روشنگری و آموزش حضوری دربارۀ ختنه زنان نیز زد. وی قصد داشت تأثیر آموزش در کاهش آمار ختنه زنان در مناطق موردبررسی را بسنجد؛ گزارش جدیدی که او در سال ۱۳۹۵ منتشر کرد حاکی از کاهش چشمگیر آمار ختنۀ زنان در مناطقی بود که به‌شیوۀ پایلوت آموزش دیده بودند.

دولت ایران یکی از امضاکنندگان برخی معاهدات بین¬المللی در خصوص حقوق کودکان است. دولت نه تنها نیاز است که این معاهدات مهم را در قالب قانون تصویب کند بلکه لازم است برنامه عملی جامعی برای مبارزه با ختنه زنان را در دستور کار خود قرار دهد و دیگر معاهدات جهانی را نیز امضا کند. چنین برنامه¬ای می¬بایست موارد مهم زیر را برای ابتدا لحاظ کند (برای موارد بیشتر به فصل چهارم مراجعه شود): 1- مشارکت، اعتماد سازی و مقبولیت این برنامه از طرف متنفذان و ذی¬نفعان محلی (به دلیل ماهیت حساس این موضوع به لحاظ فرهنگی) 2- بو دجه گذاری، شناسایی و برنامه آموزشی در سطح ملی و استانی که در کنار سایر مسائل ارتقای آگاهی و سلامت جنسی نسبت به خطرات ختنه زنان را در خود بگنجاند 3- با وجود تلاشهای مکرر از طرف بنده ودیگران دولتهای نهم ،دهم و یازدهم تمایلی نداشتند که وجود ختنه زنان را تصدیق کنند و قوانین جدیدی در منع ختنه دختران الحاظ و ان را جرم قلمداد کنند و یا اجازه برسی و تحقیق را صادر کنند. دولت کنونی (دولت تدبید و امید) می¬تواند برای مبارزه با ختنه دختران در ایران و پیشبرد اهداف خود در این زمینه، از یافته ها ی این تحقیق، تجربیات و موفقیت¬های مختلف بین¬المللی در مبارزه با ختنه دختران سود ببرد، برای مثال برنامه¬های یونیسف و نیز توانایی¬های بالقوه¬ و به ظهور نرسیده افراد محلی، تاسیس و بهره گیری از سازمان¬های غیردولتی (NGO) در منطقه و سازمان¬های مبتنی بر اجتماعات محلی (CBO).

این گزارش با عنوان «انگارۀ درحال تغییر ختنه/ ناقص‌سازی اندام تناسلی زنان» در بخش پیوست کتاب به نام سنت منتشر شد.

کامیل احمدی، پژوهشگر این اثر، در همین زمینه فیلمی مستند با عنوان «به نام سنت» نیز تهیه کرده است که حاصل کار میدانی پژوهش ختنۀ زنان بود و بارها خارج از ایران، از تلویزیون‌های مختلف و در جشنواره‌های متعدد پخش شده است.

تغییر نگرش جامعه، بالا رفتن سطح آگاهی دربارۀ مضرات جسمی، جنسی، و روانی ختنه زنان، مهاجرت روستاییان به شهرها، فوت ختان‌ها (دایه‌ها)، تمایل نداشتن نسل جوان به ادامۀ این سنت، و نیز تأثیر شبکه‌های اجتماعی و رسانه ازجمله دلایل کاهش نرخ ختنه زنان در سال‌های اخیر بوده است.

مصاحبه‌های تصویری ختنه زنان:

فیلم به نام سنت:

گفتگوی آپارات با کامیل احمدی کارگردان و دیانا نامی رئیس سازمان حقوق زنان ایرانی و کرد درباره فیلم ‘به‌نام سنت ‘

https://www.bbc.com/persian/tv-and-radio-38850314